تعیین الگوی کشت محصولات زراعی استان سمنان با استفاده از معیارهای مزیت نسبی منطقه ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دفتر گسترش آموزش عالی، معاونت آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تهران، ایران.

چکیده

لازمه دستیابی به توسعه اقتصادی بهره‌برداری از کلیه ظرفیت‌های کشور در سطح ملی و منطقه‌ای می‌باشد. بدین منظور لازم است محصولاتی که در هر منطقه دارای مزیت نسبی هستند، مشخص گردند. ازاین‌رو، در این پژوهش با توجه به توانایی‌های استان سمنان در تولید محصولات کشاورزی و مزیت نسبی منطقه‌ای تولیدات، الگوی کشت مناسب محصولات زراعی شهرهای مختلف این استان تعیین می‌گردد. جامعه آماری شامل شهرستان‌های سمنان، شاهرود، دامغان، گرمسار، مهدی‌شهر، آرادان، میامی و سرخه و دوره زمانی مورد بررسی سال‌های 1396 تا 1398 است. داده‌های لازم از طریق گزارش‌های آماری وزارت جهاد کشاورزی و سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان جمع‌آوری گردید. محاسبات با استفاده از برنامه کامپیوتری اکسل انجام‌شده و سطح زیر کشت محصولات زراعی، میزان تولید و عملکرد تولید محصولات زراعی داده‌های اصلی در محاسبات می‌باشند. شاخص‌هایی که در این پژوهش محاسبه می‌شوند عبارتند از: شاخص کارایی مزیت، شاخص مقیاس مزیت، شاخص جمعی مزیت. شاخص‌های مزبور از طریق نسبت عملکرد و سطح زیر کشت هر محصول در شهرستان مورد نظر به همان نسبت در کل استان محاسبه می‌شوند. نتیجه مطالعه نشان می‌دهد الگوی فعلی کشت محصولات زراعی در استان سمنان باید اصلاح گردیده و تولید محصولات جالیزی و علوفه-ای که از مزیت نسبی برخوردار هستند، افزایش یابد. همچنین به دلیل کاهش بارندگی و خشکی هوا در سال‌ها اخیر، زراعت دیم بسیاری از محصولات در استان سمنان توجیه اقتصادی خود را از دست داده و تنها زراعت آبی برخی از محصولات زراعی توصیه می‌شود. . از این رو، تولید محصولات جالیزی و علوفه‌ای که نیاز آبی کمتری دارند، پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات