ارزیابی تخریب سرزمین در حوزه آبخیز پردیسان با روش ارزیابی ریسک تخریب سرزمین (RALDE)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه بیانزدایی، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان

2 پژوهشگر موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

چکیده

تخریب سرزمین که حاصل تأثیرات منفی شرایط طبیعی و یا فعالیت‌های انسانی بر محیط‌زیست است معضلی روزافزون است که پیامدهای چون کم آبی، قحطی و کاهش امنیت غذایی را به دنبال دارد. از این رو شناخت و ارزیابی آن از اهمیت زیادی برخوردار است. در پژوهش حاضر با در نظر گرفتن شاخص‌های مختلف از جنبه‌ها های تخریب سرزمین و بیابان‌زایی شامل پتانسیل بیابانزایی (عوامل طبیعی،عوامل انسانی)، روند تخریب و وضعیت کنونی، خطر تخریب در حوزه آبخیز پردیسان بر اساس روش ارزیابی ریسک تخریب سرزمین (RALDE) بررسی شد. ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ تخریب در قالب معیارها و شاخص های مربوط به جنبه های تخریب مذکور در جداولی ﺑﺮاﺳﺎس ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪیﻫﺎی ﻣﻌﺘﺒﺮ اﯾﺮان و ﺟﻬﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺪل ﻓﺎﺋﻮ-ﯾﻮﻧﭗ، ﻣﺪل ارزیابی تخریب در مناطق خشک (LADA) و روش ایرانی ارزیابی پتانسیل بیابانزایی (IMDPA) و برخی ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی آﻣﺎری امتیازدهی شدند. با تلفیق لایه های اﺻﻠﯽ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺣﺴﺎﺑﯽ ﻻﯾﻪﻫﺎ، ﻧﻘﺸﻪ ﺧﻄﺮ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪ. نتایج نشان داد که با توجه به اثرات پرژوه های آبخیزداری انجام شده در دهه گذشته 03/73 درصد از سطح منطقه در معرض خطر ناچیز و کم، 9/25 درصد در معرض خطر متوسط و 07/1 درصد در معرض خطر شدید تخریب قرار دارند. با توجه به اینکه در بیش از یک چهارم سطح حوزه آبخیز پردیسان که دارای شرایط اقلیمی نیمه خشک تا خشک فراسرد و محدودیت‌های منابع خاک، آب و پوشش گیاهی است، خطر تخریب متوسط است، در صورت عدم انجام اقدامات مدیریتی مناسب و کنترل روند تخریب سرزمین به زودی شاهد تخریب شدید خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

اقلیم و بوم سازگان مناطق خشک و نیمه خشک
دوره 1، شماره 1
دی 1402
صفحه 59-79

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 18 شهریور 1402
  • تاریخ بازنگری: 15 مهر 1402
  • تاریخ پذیرش: 17 مهر 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار